Soğutma ve ısı yalıtımının vazgeçilmez sistemi olarak kullanılan serpantin sistemi endüstri ve sanayide kullanılan önemli formüllerden biridir. Sistem içinden geçen akışkanı istenilen seviyede soğutmakta ya da istenilen düzeyde ısıya ulaşılmasını sağlamaktadır. Aslında serpantin, yüzey kaplaması olarak kullanılan doğal bir taştır.
Sisteme adını veren bu doğal taş ile serpantin ısıtma sistemi ayrı kavramlardır. Serpantin sistemi, kıvrılarak veya bükülerek yüzeyde yaygınlaştırılan kanallar içinde dolaşan gaz ya da sıvı akışkanın etkin bir şekilde görevini yerine getirmesine denilmektedir.
Serpantin havanın ısıtılması için kullanılan ısıtıcılara denilmekte olup, sıcak sulu, buharlı, kızgın sulu, ve elektrikli olarak üretilmektedir. Isıtıcı serpantinler de havanın ısıtılması sabit olan özgül nemde gerçekleşmektedir. Bu yüzden havaya transfer edilen ısı, hava sıcaklığının artmasına neden olmaktadır.
Serpantinlerin Seçiminde Kullanılan Boru Tipleri
Serpantin ısıtıcı, akışkan özelliklerine göz önünde bulundurulduğunda;
1- Bakı boru, Alüminyum kanatlı
2- Bakır boru, bakır kanatlı
3- Çelik boru, çelik kanatlı
4- Çelik borulu
5- Paslanmaz borulu olarak seçilmektedir.
Serpantin sistemde genellikle çelik ve bakır kullanılmakta, kanatlar ise alüminyumdan oluşmaktadır. Paslanmaz boru takviyesi ile de serpantin ısıtıcılar elde edilmektedir. Spiral sargılı serpantin, pul dizmeli serpantin olmak üzere iki grupta üretim yapılabilmektedir.
Spiral sargılı serpantin nedir sorusunun cevabı ise, ısı transfer yüzeyinin alanını çoğaltmak amacı ile borular üzerine sarılmış ince kanatlardan oluşan ısıtıcılardır. Spiral sargı teknik özellikleri ise bu sarımlar ve boru çaplarına göre değişmektedir.
Pul dizmeli serpantin nedir sorusuna cevaben; ısı transfer yüzeyinin artırılması için borular üzerine ince veya kalın kanatlar sarılarak oluşturulmaktadır. Kanatlar mekanik ve termodinamik hesaplamalar ile kalınlık, hat ve yükseklikte dizilmektedir.
Pul dizmeli serpantin teknik özelliklerini, düz veya oval boru üzerine şişirme, sıkı geçme, daldırma galvaniz kaplamalı ya da elektro galvaniz kaplamalı olarak saymak mümkün olmaktadır. Serpantinler özellikle tekstil sektöründe kurutma makinelerinde, hava ısıtılması ile ilgili klima santrallerinde ve değişik sektörlerde hava, su ve yağ soğutulmasında kullanılmaktadır. Akışkan olarak buhar, deniz suyu, su, kızgın yağ serpantinlerde kullanılmaktadır.
Müşteri istekleri ve serpantin kullanım alanları, ortam şartları, emniyet kuralları ürün seçiminde önem taşımaktadır.