Ekonomizerler, fırınlarda ve kazan sistemlerinde, kullanılan ve atılmak için bacaya gönderilen sıcak duman ve buharın bir kısmını geri kazanarak, ısı verimliğini artıran sistemlerdir. Ekonomizerlerde kullanılan atık gazın ısl verime etkisi, kullanıldığı sisteme göre %3 ile %15 arasında değişmektedir. Hem ısı verimliliğini artırmak hem de yakıt tasarrufu sağlamak için ekonomizerler kullanılmaktadır.
Ekonomizer sistemleri, sitelerde, çok katlı binalarda ve çeşitli tesislerdeki ısı sistemlerinde kullanılmaktadır. Isı sağlayan sistemlere kullanıldıkları yer değişmektedir.
Kullanım alanları şunlardır;
Bu sistemlerde, oluşan ısı sonucu duman ya da buhar baca sistemi ile dışarıya atılır. Ancak dışarıya atılan sıcak duman ya da buharın sahip olduğu ısının bir kısmı geri dönüştürüldüğünde verimlilik oranı artmaya başlayacaktır.
Buhar kazanlarında, suyun buharlaşarak, azalmasını önlemek ve elde edilen ısı miktarını artırabilmek için ekonomizerler kullanılmaya başlanmıştır. Buhar kazanlarında, besleme suyunun ön ısıtma aşamasında, kazan suyunun ısıtılmasında, degazör ısı ihtiyacı ve tesiste kullanılan suyun ısıtılmasında kullanılmaktadır. Ekonomizerlerin ısıl verimliliğe etkileri, kullanılan yakıt türüne göre değişmektedir. Her yakıt türüne göre sıcaklık oranları farklıdır ve geri dönüşüm oranı da farklı olmaktadır.
Fırın sistemlerinde, atık ısının geri kazanılması her zaman verimliği artıracaktır. Fırın sistemlerinde, ekonomizerler ile geri kazanılan ısı sayesinde, yakma havasının istenilen oranda ön ısıtılması daha kolay yapılabilecektir. Geri kazanılmış olan ısı, fırınlarda, kurutma, ısıtma ya da pişirme amacıyla kullanılabilecektir. Ekonomizerler, ısı geri kazanımı ile hem havanın hem de suyun ısıtılmasını sağlayabilmekte ve enerji tasarrufuna neden olabilmektedir.
Ekonomizer sistemleri, su ısıtma kazanlarına birçok olumlu etkiler sağlamaktadır. Su kazanlarında ve borularda bulunan su içerisindeki mineraller zamanla, kireçlenme ve taşlaşma oluşturabilecektir. Bu suyun transferini ve ısınmasını olumsuz etkiler. Ekonomizerler, ısının geri kazanılmasını sağlayarak, suyun ön bölümde ısıtılmasını sağlayarak, gerekli mineral çözülmesini sağlayacaktır. Bu suyun kazan içerisinde taşlaşma oluşmasını önleyecek ve sistemin daha verimli kullanılmasını sağlayacaktır. Hem kazan sistemini korurken hem de ısı transferinin en iyi şekilde yapılmasını sağlayacaktır.
Baca sistemlerinde, ekonomizerler ile ısının geri kazanılabilmesi için yakıt türüne göre sıcaklık oranlarının en alt seviyeleri belirlenmiştir. Kükürtlü yakıtlarda 150 derece, fuel oil yakıtlarında 180 derece, doğalgaz yakıtlarında 110 dereceye kadar ısı düşürülmesi ve dönüştürülmesi yapılabilmektedir.